TARİH

Moral Zaman Olarak Tarih

28 Aralık 2023
Tarih, zamanı ince düğümlerle kat kat ören kolektif insan olma biçimlerimizin, ham arzularımızı sabırla dizginleyerek “boşu boşuna yaşamadığımız” umudunu yücelten inançlılıklarımızın ya da tam aksine inançsızlıklarımızın, birbirimize yönelmiş dürüstlük ya da sahtekârlıkla icra olunan eylemlerimizin buluşması ile gerçekleşen “organize olma imkan ve kabiliyetleri”nin hayata yön verdiği bir insanî tecrübeden ibarettir.

Modern ile Postmodernin Kesişiminde İsmailağa: Zealot bir Sivil Toplum Örgütü!

13 Aralık 2022
Bu cemaatin tercih ettiği kılık kıyafetler, çocuklarını ilkokuldan sonra okutmama ısrarı gibi başka kanuna aykırı tutumlar da söz konusu olduğu halde bunlar kitlelerin umurunda değil. Birkaç marjinal/radikal tipi kenara koyarsak kimse devletin bu insanların sarıklarına, cüppelerine, şalvarlarına, medreselerine, kurslarına, müdahale etmesini talep etmiyor. Ama küçük kızlarını istismar edilmesine göz yumanların -hangi inanca dayanırsa dayansınlar- cezalandırılmaları talebi yükseliyor. Bunlar bence hayırlı tartışmalar.

Rus-Ukrayna savaşında iki farklı dünya algısı çarpışıyor

20 Mart 2022
The New York Times gazetesinde Ezra Klein'ın, 15 Mart 2022’de, Ukrayna üzerine 6 kitabın yazarı, Yale üniversitesi hocası, tarihçi Timothy Snyder ile yaptığı röportajdan bazı satır başlarını çevirdim ve röportajı değerlendirdim.

Erdemli Eşkıyadan(?) Bolu Beyine Selam

06 Haziran 2021
Senelerce hapis yatmış, adı pek çok şiddet hadisesine karışmış bir suç örgütü lideri olan Sedat Peker’in videoları halktan inanılmaz bir ilgi görüyor. Yaptığı ifşaatlar dilden dile dolaşıyor, sosyal medya gündemini belirliyor. Tarihte otoriteye baş kaldıran “eşkıya” figürlerinden çokça var ama bu tiplerden bazılarının halktan teveccüh görüp birer kahramanına dönüşmeleri, özel ilgiyi hak eden sosyolojik bir fenomen.

Beş Adımda Yeni Başlayanlar İçin “Selçuklu” Demeden  Selçuklu Tarih Yazımı

17 Ekim 2020
Büyük Selçuklu yerine “12. yüzyıl Moğol öncesi İran” ifadesini kullanan bir  araştırmacı ile karşılaşırsak şunu sormalıyız : “Böyle bir tarih yazımı yönteminin kapısı açılıyor ise,  tek kelime Doğu Roma’dan söz edilmeden 10. yüzyıl Selçuklu öncesi Anadolu ya da   Habsburg  demeden 15. yüzyıl Osmanlı öncesi Avrupa  diyerek  de bir tarih araştırması  kaleme alınabilir mi?  Bu tarz ifadelerin yer aldığı  bir çalışma  yurtdışında seçkin  yayınevleri tarafından basılabilir ya da  dergi editörünün ilk  okumasından geçebilir mi?”

Ayasofya İbadete Açılırken Gereken Duyarlık

11 Temmuz 2020
Unutmamalıyız ki  537 yılından beri Ayasofya insanlığın yaşadıklarına şahitlik ediyor. Hikmetlerinden biri de bu. Bu nedenle de yeni çağın çok işlevli tarzına hızla  uyum sağlayacaktır. Mimari planı ve anıtsallığı aynı anda tursitlerin ziyaretine  ve  ibadete uygun düzenlemelerin  yapabilmesini mümkün kılıyor.  Asgari müştereklerde  başarılı şekilde buluşulacağı temennisi ve kanaatindeyim.  Elbette herkesi memnun etmek mümkün olmayacaktır. Osmanlı zamanındaki gibi ana kubbenin örttüğü mekanda ibadet hayalini yaşayanların biraz  o hayalden uzaklaşmaları gerekebilir.

İstanbul'un Fethi: Ne Tahfif Ne Takdis

09 Temmuz 2020
Tarihe bakışımız da diğer bir çok konuda olduğu gibi sevgilerimiz ve nefretlerimizin dışında, tadında bir objektiflik istiyor. Fetih olayına yaklaşımımız da başlıkta ifade ettiğimiz gibi ne bir tahfif ne bir takdisle olmalı. Gerçeklerden korkmak gerçeği değiştirmez. Fetih kendi şartları içerisinde elbette büyük bir olaydır. Ama, fethin öncesi ve sonrasındaki dinamikleri de ıskalamamak şartıyla…

İstanbul’un Fethinin Bilinmeyenleri

17 Haziran 2020
Medeniyet tarihinin bütünlüğünü kavramayanlar, İstanbul’un Fethini bir Müslümanlık ve Hıristiyanlık çarpışması derecesinde küçültebilirler. İstanbul’un Fethi de o zamanki insanlığı bir çıkmazdan kurtarmış, medeniyete yeni ufuklar açmıştır. İstanbul’un Fethi, tarih yolu üstüne kâbus gibi çökmüş bir cesedin (Bizans’ın) kaldırılması, Bizans çöküntüleriyle tıkanmış medeniyet yollarının Tüm İnsanlığa yeniden açılmasıdır.