Enerji, çağımızın en stratejik ve hayati kaynaklarından; buna şüphe yok.. Hayatın her alanında, ulaşımdan sağlığa, eğitimden sanayiye kadar tüm sektörlerin işleyişi enerjiye bağlıdır. Bugün, artan dünya nüfusu, gelişen teknolojiler ve içiçe geçen ekonomilerle birlikte enerjiye olan ihtiyaç her zamankinden daha fazla olmakta. Sadece bireysel yaşam kalitesi açısından değil, ülkelerin ekonomik bağımsızlığı, çevre politikaları ve uluslararası ilişkilerdeki pozisyonları açısından da enerji belirleyici bir role sahip.
Kimileri için fosil yakıtların sınırlı olması, başkaları için de çevreye verdikleri zarar ve iklim değişikliğine etkileri nedeniyle, enerji politikaları artık sadece arz güvenliği değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve çevresel sorumluluk çerçevesinde şekillenmektedir. Bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş büyük bir önem kazanmıştır. Güneş, rüzgar, hidroelektrik ve hidrojen gibi temiz enerji teknolojileri hem geleceğin enerjisini hem de bugünün ekonomik rekabetini şekillendirmektedir. Türkiye açısından ise konu daha çok yüksek enerji ithalat giderleri ( 2023 yılında 69.113.811.000.- dolar – yakl. 70 milyar dolar enerji ithalatı) açısından önem taşıyor. Aynı yılın ihracat rakamları ile karşılaştırırsak, halihazırda ithal ettiğimiz her 100.- dolarlık mala karşı 70.- dolarlık malı dışarı satıyoruz (yakl. %70 ihracatın ithalatı karşılama oranı). Eğer enerji ihtiyacımızı yerli kaynaklarla karşılar olsaydık bu oran % 87,5 olacaktı.
Enerji aynı zamanda toplumsal refah ve kalkınma için de temel bir unsurdur. Enerjiye erişimin olmadığı bölgelerde eğitim, sağlık ve ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilirliği ciddi şekilde kısıtlanmaktadır. Bu nedenle, enerjiye adil ve güvenilir erişim, sosyal eşitlik ve insan hakları açısından da büyük bir öneme sahiptir. Birçok araştırmaya göre enerji tüketimi ile sosyal refah, ortalama gelir, ortalama ömür ve eğitim düzeyi arasında pozitif ilişki vardır.
Bugünün yapay zeka, bilişim toplumu, genetik araştırmalarla insan ömrünün uzatılması gibi lider konuları varken enerji ile uğraşmanın biraz “modası geçmiş” olduğu, enerji üretimi konusunun bir yüzyıl önceki mekanik endüstrilerin çağına ait olduğu iddia edilebilir, ama bu doğru değildir. Bu çağın “alameti farikalarından” Google'ın toplam enerji tüketimi 24 terawatt-saattir (1TWh= 1 milyon kWh) Bu miktar, İzlanda, Gana, Dominik Cumhuriyeti veya Tunus gibi bazı ülkelerin yıllık elektrik tüketiminden fazladır. Türkiye'deki 92 milyon cep telefonunu birbirine ve dünyaya bağlayan şebekenin temeli olan 197.000 baz istasyonu toplamda 394 Megawatt bir kurulu güce ihtiyaç duyar! Yani bilişim toplumu, internet vs. gibi 21. yüzyıla has birçok fenomenin temelinde de güçlü bir enerji altyapısı olmak zorundadır.
Sonuç olarak, enerji bugün yalnızca teknolojik ve ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda stratejik, çevresel ve insani bir sorundur. Bu yüzden enerji üretimi, tüketimi ve yönetimi artık sadece mühendislerin değil, tüm toplumun ortak sorumluluğudur.
KAYNAKLAR:
- Life expectancy and energy use per capita, 1980-2019, https://visualizingenergy.org/does-more-energy-use-increase-life-expectancy/
- Energy use per person vs. GDP per capita, 2023, https://ourworldindata.org/grapher/energy-use-per-person-vs-gdp-per-capita
- The Effects of Schooling Rates and Income Levels on Energy Consumption in Households: A Panel Data Analysis on OECD Countries, https://www.researchgate.net/publication/381705056_The_Effects_of_Schooling_Rates_and_Income_Levels_on_Energy_Consumption_in_Households_A_Panel_Data_Analysis_on_OECD_Countries
- Türkiye’nin enerji ithalat faturası 2024’te %5,1 azaldı, https://www.ekoturk.com/enerji/turkiyenin-enerji-ithalat-faturasi-2024te-51-azaldi
- Enerji ithalat faturası 2023 yılında %28,4 azaldı, https://www.foreks.com/haber/detay/65b9f5234cedfd00012d0b0c/PICNEWS/tr/enerji-ithalat-faturasi-2023-yilinda-28-4-azaldi/
- Türkiye'nin ihracatı 2023'te 255 milyar 777 milyon dolar oldu, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyenin-ihracati-2023te-255-milyar-777-milyon-dolar-oldu/3123553
- 2023 Yılında Cumhuriyet Tarihimizin İhracat Rekorunu Kırdık, https://ticaret.gov.tr/haberler/2023-yilinda-cumhuriyet-tarihimizin-ihracat-rekorunu-kirdik
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, https://enerji.gov.tr/
- Türkiye Elektrik İletim A.Ş., https://www.teias.gov.tr/
- Environmental impact of Big Tech, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Environmental_impact_of_Big_Tech
- Mobil abone sayısı 92,2 milyona ulaştı, https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/bakan-uraloglu-mobil-abone-sayisi-922-milyona-ulasti-847859.html
- 5G baz istasyonu neden bu kadar fazla güç tüketiyor, https://yingdapc.com/tr/5g-baz-istasyonu-neden-bu-kadar-%C3%A7ok-g%C3%BC%C3%A7-t%C3%BCketiyor-ve-nas%C4%B1l-iyile%C5%9Ftirilebilir
- Baz istasyonlarının matematiksel olarak güç tüketim fonksiyonun belirlenmesi
ve enerji tüketiminin kestirilmesi, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/236048
Yeni yorum ekle