Hürriyetin bir virde dönüşmesinde kapitalist iklimin etkileri ayrı bir başlıkta ele alınması gereken bir konu. Ancak kabaca kalabalıkların hürriyetten anladığı şeyin “dilediği zaman dilediği şeyi dilediği gibi yapma” biçiminde anlaşılan (gayetle fantastik, irreel) bu kavramın Dataizm dininin yükselen değer olduğu Dijital Çağda mutasyona uğradığını da modern insan göremiyor.

Selahattin Pınar’ın söylediği bir laf var: “Şiiri teninin içine giyeceksin” diyor. Şarkı bestelemek için o beğendiğin şiiri teninin içine giyeceksin ve şairle bütünleşeceksin.

Bu gün bu politikaların önündeki tek engel Türkiyedir; Türkiyenin Suriye ve bölge politikalarıdır. Türkiye’nin bölgede güçlenmesi Fransa’nın bölgedeki etkinliğini yok edeceği gibi onun Akdenizin batısına hapsolmasına neden olacaktır. Fransa ve diğer batılı devletler bunu gördüklerinden Akdenizin bir Hristiyan-Latin iç denizi olarak kalabilmesi için Türkiyenin “eski Türkiye” olarak kalmasını, irade ve sınırlarının da eski “müttefiklerince” çizilip korunmasını istemektedirler.

Dijital medya içerik üreticilerinin insan zihnini zul ve zelil hale getirmek üzere başvurdukları ilk yol, cehaleti sürekli sirküle etmek ve yüceltmektir. Bunu yaparken de insanların çeşitli zaaflarına hitap eden içerikler hazırlamaktadırlar. Herhangi bir gerçekliği olmayan haberlerle takipçilerini olmayana inanmaya teşvik eder ve gerçekliğin içini boşaltarak insanların gerçeklikten uzaklaşmalarına sebep olurlar. Herhangi bir anlamı olmayan bilgi yığınlarını insanların önüne dökerek anlamlı olana yönelmenin önünü keserler. Veri akışını sonsuz hale getirerek zihnin bulanıklaşmasına ve buna bağlı olarak insanların rüşt ve temyiz yeteneklerini kullanmalarına engel olurlar.

Ey Veli, bugünlerde bir telaşın ve heyecanın var biliyorum. İtibarlı lise ve üniversite, bol getirisi/para olan fakülte ve bölümler peşindesin. Oysa bunlar yerine yetişeceği şehri, yetiştirileceği üniversiteyi ve hocaları, seveceği ve şahsiyet edineceği mesleği seçmesini tavsiye etmelisin. Şimdi diyorsun ki seçeceği bölümle inşa edeceği şahsiyet arasında ne ilişki var? Nasıl bir fırıncı ile tamircinin şahsiyetleri ve söylemleri farklı ise teolog, felsefeci, doktor ve avukatın da şahsiyetleri de farklıdır. Meslek tercih etmek aynı zamanda şahsiyet tercih etmektir bilesin.

Bir kısım imar çalışmaları için 1950'li yıllarda Türkiye'ye Amerikalı mühendisler gelmiş. O zamanlarda yol güzergâhını belirleyecek alet yok, eleman yok. bayındırlık mühendisleri eşeği yokuşa sürüyorlar, arkasından elemanlar şeritmetre çekiyor ve eşeğin ayak izlerine kazık çakıp istikamet belirliyorlarmış. Bunu gören Amerikalı mühendis, pratiği kavrayamamış ve sormuş: ''ne yapıyorlar böyle rampada ?'' ''yolun güzergâhını belirliyorlar.'' cevabını almış. amerikalı şaşkın: ''nasıl yani, anlayamadım ?'' diye sorunca yetkili, ''eşek yüzde 7 eğimin üstüne çıkmaz. biz de bu nedenle eşeğin izinde kazık çakıp rampada yol güzergâhı belirliyoruz.''diye cevap vermiş. Amerikalı katılarak gülmeye başlamış. yatışınca da sormuş: ''peki, eşek bulamayınca ne yapıyorsunuz?''. yetkili bozuntuya vermeden cevaplamış. ''O zaman Amerika''dan mühendis getirtiyoruz.''

“Topluma rağmen okul olabilir mi?” sorusu burada yeniden hatıra getirilmelidir. Okulda öğretilenlerle toplumdaki gerçeklik arasındaki uzaklık ne kadar çoksa çocuklarımızın yaşayacağı bilişsel gerilim ve öğrendiklerini gerçek durumlara kalıcı olarak transfer etme süreci o kadar geç olacaktır. Okul hayat içindir, hayata transfer edilmeyen bilgi sadece yüktür.

Halk üzerine düşeni yapmaya gayret ederken sosyal devlet olma özelliğini bir kere daha ispatlayan Kanada hükümeti sorgusuz sualsiz pandemi süreci boyunca şartlardan dolayı çalışamayacak durumda olduğunu iddia eden herkese temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere aylık 2000 dolar ödeme yaptı. Kirada oturanlar için de ayrıca kiralarının bir kısmını karşılamak için ev sahiplerine ödenmek üzere fon ayırdı. Böylelikle devlet şu mesajı veriyordu: Biz sizin vergilerinizle ayakta tuttuğumuz ve sizin varlığınızla anlam kazanan devlet kurumunu  seferber ediyoruz; siz varsanız biz de varız.

Günümüz insanının sosyal medyada gösterdiği gayretin ve çabasının ardında yatan bu korkunun, yani dokunulma korkusunun olmayışında aramak lazım. Sosyal medya ortamında fütursuzca yapılan eylemlerin en büyük garantörü eylemde bulunduğumuz kişinin bize dokunmayacak olmasıdır. Gündelik hayatta yabancı bir dokunuşun getirdiği, bilinmeyenin dokunmasından kaynaklanan korkunun sosyal medya ortamında yaşamıyor oluşumuzdan kaynaklanmakta.

20. yüzyılın ortasında doğanlar hem dünyadaki hem Türkiye’deki önemli siyasal, ekonomik, toplumsal, kültürel, teknolojik değişimlere tanık oldular. Bunlardan biri de benim. Birkaçını hatırlayalım. İkinci Dünya Savaşının ertesi, iki kutuplu bir dünyanın oluşumundan kaynaklanan, soğuk savaş döneminin tüm psikolojik ideolojik gerilimlerini yaşadılar. Türkiye açısından Marşal yarımıyla başlayan sanayileşmenin ilk adımları. Çok partili siyasi hayata geçiş. 27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül, 28 Şubat, 27 Nisan e-bildirisi ve daha bir çoğu. Sanayileşmeye bağlı kentleşmenin getirdiği  değişimler. Teknolojideki akıl almaz bir hızla gerçekleşen yenilikler. Toffler’ın deyişiyle 3. Dalga. Bu değişimlerin getirdiği gerilimler, zaman zaman derinleşen ve kırılan ideolojik/kültürel fay hatları. Değişimlere bağlı siyasal yapılanmalar ve siyasetin dili.

Bizde ise böyle bir “radikal değişim” kavrayışının bir türlü yerleşmemesi nedeniyle “radikal bir biçimde değişmekte olan hayatımız”ın çözülmemiş problemleri, tepeler, dağlar ve hatta himalayalar oluşturacak şekilde sürekli biriktiği için, “avam iyimserliği”nin “amatör hayırhahlık”tan ibaret gayretkeşliği olarak mayalanmış “Muhafazakâr iş bitiricilik”, problemleri kavramak yerine, özellikle “ceberut devlet tarafından kökten ihmale terkedilmiş zavallı halk”ın sıkıntılarını gidermek üzere koşunan bir kitle yarattı. Önceki sağ iktidarlar döneminde kudret ve servetle halvet oldukça, bu “amatör hayırhahlık”ın mayası, “bal tutup yalanmış parmak” seviyesinden “bal küpünün kısm-ı ekserini yanaşmalarına pay eden” bir yolsuzluk siyaseti derekesine gerileyerek çürümüştü.

İstanbul Sözleşmesinin adının neden İstanbul Sözleşmesi olduğunu da anlayabiliriz. 2009 Nahide Opuz cinayetini hatırlayın. İlk defa AİHM başvuru üzerine bir devleti yani Türkiye’yi, her yere başvurmasına rağmen bir vatandaşını koruyamadığı adeta ölüme bile bile sürüklediği için mahkum etmişti. Sonra ve hala günümüzde aynı cinayetler tekrar etti. İstanbul Sözleşmesi ve ona göre çıkarılan 6284 sayılı yasa bu tür şiddet ve cinayetlerin önlenmesi için elimizdeki en somut ve tek belgedir.