Somut göstergeler olmasa da insanlar, yakın çevrelerindeki kişilerle kurduğu samimi veya yüzeysel ilişkilerini test etmiş oldular. Bu süreçte zorunlu olarak hayatımızda olan ve olmasını istediğimiz kişileri en yakından uzağa doğru sıralayabildiğimiz bir ölçek gelişti. İşin daha da ilginci, Covid’le gerçekleşen ilişki testi, Covid sonrası süreçte de bir bakiye olarak varlığını sürdüreceğe benziyor.

Evlilik dışı veya ensest ilişkiden dünyaya geldiklerinin deşifre edilmesi çocukların adeta damgalanmasına yol açar. Bu ise çocukların kendini değersiz hissetme, suçluluk duyma gibi duygular yaşamalarına neden olacaktır. Program tarihinde yaşları çok küçük olan çocukların ise damgalandıkları için bu duyguları ileriki yıllarda yaşamaları kaçınılmazdır.

Günümüzde sosyal medya denen uçsuz-bucaksız alanda yazılan yazılar, yapılan konuşmaların önemli bir kısmı bilgi ve haber kirliliği yaratıyor ve hatta niyeti hâlis olmayan insanların minberi hâline gelmiştir. Son zamanlarda iç ve dış medyada yazılıp çizilenler ve sarf edilen ölçüsüz sözler aklı selim bir insanı ciddi anlamda düşündürüyor, ümitsizliğe sürüklüyor. Takriben kırk yıldır hasbelkader ilmî ve fikrî yazılar yazan bir insan olarak beni derinden inciten, vicdan ve ahlak anlayışıma sığmayan bir konuyu örnek olarak vermek istiyorum.  

İnsanın düşünceleriyle davranışları arasında tezat olursa bu insanı huzursuz eder. İnsan uzun süre bu huzursuzluğu taşıyamaz. Diyelim ki bir kişi hem yalan söylüyor hem de yalanın kötü bir davranış olduğu düşüncesini taşıyor. Yani düşüncesiyle davranışı çelişiyor. Buna psikolojide bilişsel uyumsuzluk denir. Düşünce ve davranış çatıştığında hangisi galip gelir? Elbette davranış galip gelir. Çünkü davranışı değiştirmek zordur ama düşünceyi davranışa göre uyarlamak daha kolaydır.

Bu katliam tarihteki birçok katliamla ortak bir kadere sahip. Bir an bu katliamın Gence’de değil Erivan’da yaşandığını hayal edin. Saatler içinde BM’den AB’ye NATO’dan MİNSK Grubun’a kadar irili ufaklı birçok “uluslararası” örgüt açıklamalar yapıp en yüksek perdeden saldırıyı kınar, bu insanlık suçunun faillerine karşı yaptırımlar uygulanacağını duyurur ve harekete geçilirdi. Peki hayal ettiğimizin tam zıttı Azerbaycan topraklarında yaşandı. Uluslararası örgütlerden henüz tek kelimelik bir açıklama duyulmadı.

2500 yıl önce; Sokrates bazı kişiler tarafından suçlanır ancak suçlayanın kim oldukları tam olarak bilinmemekle birlikte genel kanı bunların Meletos ve Aristophanes olduklarıdır. Her yerde Sokrates'in kötü, yalancı bir insan olduğu, her şeye karıştığı, eğriyi doğru diye gösterdiği dedikodusunu yayarlar. Aristophenes, Sokrates'in öğrencilere para karşılığında ders verdiğini, öğrencilerin aklını karıştırdığını yazar.

Bir gün bir kuşak gelecek ve onlar diyecekler ki "Sen bana masal anlatma. Sen bana bu toprakların tarihiyle, bu toprakların kültürüyle, kendimizle, birbirimizle, doğayla, komşularımızla, dünyayla barışı hedefleyen diyalogdan, özgürlükten, emekten, değerden, sanattan edebiyattan, bilimden, sevgiden, iyi olmaktan, insanca yaşamaktan söz et. Bunların içini dolduramayacaksan vaktimi alma".

Uluslararası işbirliği yukardaki nedenle hamasi talepler ve değerler romantizmine açık kapı vermez. Mesela İslamcıların İslam Dünyası İşbirliğini, Türkçülerin Türk Dünyası İşbirliğini, Batıcıların Avrupa Birliği ile işbirliğini istemelerinin tek başına önemi de, geçerliği de yoktur. Bu örnekler yaşayıp gördüğümüz, tecrübe ettiğimiz olgunun en  canlı örnekleridir. Yani uluslararası ilişkiler platonik idealizmlerin ağırlığını taşıyamaz. 

Son dönemde alınan bazı tedbirleri yukarıda açıklamıştık. Enflasyon, faiz ve döviz kurlarına yönelik bazı tedbirlerin hükümetin ekonomi politikalarında ciddi bir değişim sinyali verdiğini söylemiştik. Önümüzdeki süreçte bir erken seçim beklentisinin oluşabilme ihtimali hükümetin açıkladığı programı ne kadar sıkı uygulayacağı yönünde bazı soru işaretleri doğurmaktadır.

Heideger’in deyimiyle fırlatılmış bir tasarı olan insan varlığının dünyaya akort olurken deneyimlediği en baskın halet-i ruhiye korkudur. Korkudur; çünkü insan fırlatılmış olduğundan hiçbir şeye hakim değildir ve bu sebeple dünyadaki yaşamı bilinmezlerle doludur. Bu bilinmezlere açıklama getirmeye çalışmak, insan varlığının hem korkularından arınmasının hem de kendini gerçekleştirmesinin hamlesi olarak çıkar karşımıza. Bunun için insanoğlu iki güzergaha başvurur. Tam teslimiyetin gerçekleştiği bir iman ve aksi biçimde her şeyin teslim alınmaya çalışıldığı, mevcut duruma karşı çıkılan bir eylemlilik hali. İlkinde insan kendini hiç saydığı için kendine has vasıfları da ortadan kalkar.

Kısacası, uzaktan eğitimle, bütün bir kuşağın iradesini geliştirip kendi biyolojik, psikolojik, sosyolojik denge ve denetim mekanizmalarını işletmesine imkân tanımamış olacağız. Bütün bir gençliği yolsuz, yolak/azıksız bırakacağız. İnisiyatif kullanarak sorumluluk ve yükümlülüklerini sırtlama gücünden onları mahrum bırakacağız. Siz geleceğinizi böyle bir gençliğe emanet edeceğinizden emin misiniz?

Önce Avrupa, sonra da Amerika bu önemli düşmanın hakkından gelerek dünyanın ilerlemesini sağladı diye anlatılan hikâye saçma sapan bir şeydir; Avrupa ve Müslüman dünya hiçbir zaman irtibatı kesmiş değildir. Dahası, Avrupa’yı Yeni Dünyaya doğru sıkıştıran, Amerika kıtasının Avrupalılar tarafından sömürgeleştirilmesi tarihini şekillendiren ve Protestanlığın doğuşuna yardım edenler, Müslümanlardır…