DIŞ POLİTİKA

Bu yazımda, meselenin konuşulmadığını, üstünün örtüldüğünü, konuşulması durumunda ‘hamaset’ konforunun ve popülizmin zarar göreceğini düşündüğüm bir yönünü ele almak istiyorum. Nedir konuşulmayan tarafı bu vahşetin?

Uluslararası toplumlar ve devletlerin birçoğu vicdan ve adalet sınavını kaybetti. Suriye’de olup bitenler küresel vicdanın yabancılaşmasının bir tezahürüdür. Kötülüğün sıradanlaştığı yerin adı Suriye, kötülüğü kendinde doğallaştıran Esed oldu.

Gelecekte bir gün Türkiye’den aldığı Toryum ile reaktörlerini çalıştıran ve bu şekilde Türkiye ile yüksek teknolojik işbirliğine girmiş barışçı ve müreffeh bir Suriye görebilecek miyiz? Yeni yönetim kendine esas aldığını iddia ettiği İslami geleneği modern bilim ve teknoloji ile birleştirebilecek ve ülkesine atılım yaptırabilecek bir zihniyete ve imkana sahip olacak mıdır?

On altı Türk devletini uluslararası arenada canlı askerlerle temsil etme düzeyine gelmek, devlet aklının hangi yönde karar verdiğinin açık beyanıdır. Bu devletler içinde dinimiz ve dilimizle çelişenleri çıkarıp yerine Akkoyunlu ve Anadolu Selçuklu gibi devletleri koymayı tartışmıyorsak, bazı kabullenmelere de açık olduğumuzu görmeliyiz.

Filistinli çocukların masumiyeti üzerine inşa edilen nöbet değişimine fazlaca anlam yüklemenin de bir aptallık olduğunu söylemeden edemeyeceğim. Sömürülen açısından sömürgeciliğin ifratından siber sömürgeciliğin tefritine giden bu süreç, kabullenilebilirlik hariç hiçbir değişim içermez.

Şimdi insanlığın son karar anı. Ya katliamı seyredip insanlığı gömerek, İsrail ve yandaşlarının egemen olduğu dünyada yaşamaya razı olacağız, yada kıyamet senaryosuna razı olacağız.

Rusya’nın bölgeyi kolaylıkla ABD’nin kontrolüne bırakması tabi ki beklenemez. Ermenistan sonuç olarak eski bir Sovyet ülkesi Rusya’nın burada hem politik hem de askeri anlamda büyük yatırımları var. Yani Rusya Ermenistan’dan, Ermenistan’a rağmen öyle kolay kolay vazgeçmeyecektir. Vazgeçmedi de. Son yaşanan krizde Rusya bölgedeki en büyük otorite olduğunu tekrar kanıtlanmış oldu. Fakat Rusya şu anda enerjisinin çok büyük bir kısmını Ukrayna savaşına empoze ettiği için, bölgede keskin adımlar atması beklenmiyor. ABD de bu durumdan sonuna kadar yararlanmaya çalışıyor.

2013 yılında terörle mücadele bahanesiyle bölgeye giren Fransa, geçen yıl Mali’den ayrılmak zorunda kaldı. Mali’den çekilen Fransız kuvvetlerinin bir kısmı Nijer’e, diğer kısmı da Gine’ye çekilmişti.

Üçüncü bin yıla Türklerin damga vurabilmesi bugün içinden geçtiğimiz süreçte kendi olmaklığımızı yakalamak ve inanmakla mümkün olacaktır. Yeniden var oluş mücadelesinin aynı zamanda mutlak bir yok oluş macerasını da bünyesinde taşıdığı gerçeğini her daim kulağımıza küpe, dilimize pelesenk etmeliyiz.

The New York Times gazetesinde Ezra Klein'ın, 15 Mart 2022’de, Ukrayna üzerine 6 kitabın yazarı, Yale üniversitesi hocası, tarihçi Timothy Snyder ile yaptığı röportajdan bazı satır başlarını çevirdim ve röportajı değerlendirdim.