DÜŞÜNCE

Collins M.Ö. 600 ile M.S. 1900 yılları arasında birincil statüde 136, ikincil statüde 366 olmak üzere toplamda 502 filozofun hayata yön verdiğini ifade ediyor. Bunlardan etkilenen ardılları eklediğimizde bile sayı ancak 2670’e çıkıyor. Bu dönem içinde dünyada yaşayan insanların 23 milyar olduğu varsayımını dikkate aldığımızda, dünyaya çok az sayıda insanın yön verdiğini görüyoruz.

Turgut Bayramoğlu’nun İmge Yayınları’ndan çıkan kitabının ismi: Belirsiz Gelecek: İklim Krizi ve Ekonomi. Geleceğin belirsizliği bugünün niteliğinden, işleyişinden kaynaklanıyor. Belirsizlik, sadece ne tür bir gelecekle karşı karşıya olduğumuzu vurgulamıyor. Çok daha önemlisi ve vahimi; bir geleceğimizin olup olamayacağına ilişkin yüksek riskli bir duruma işaret ediyor.

“Nükleer füzyon” adını, konu ile ilgilenenler, belki biraz da korku ile 1960'lardan beri duydular. Atom enerjisini yıkıcı ve korku verici haliyle öğrenen dünya kamuoyu, daha sonra barışçı nükleer güçle tanıştı. Birçok ülkede kurulan nükleer reaktörler enerji üretimine koşularak ülke ekonomilerine ve refahına katkı yaptılar.

Ben kırk dokuz yaşındayım ve iki kez büyüdüm. Yirmi sekiz yaşında genç bir babaydım ama henüz küçüktüm. Sonra bir mayıs günü babamı kaybettim ilk kez büyüdüm. Üzerinden yirmi bir yıl geçti. Yeri dolmayan bir boşluk olarak kaldı babam. Ve bir eylül günü ikinci kez büyüdüm, öksüz kaldım, köksüz kaldım.

Komplo teorileri içinde bulunduğumuz perişan durum ve krizlerin suçunu başkalarına (dış düşmanlara) atarak geçici bir rahatlama ve zihin konforu sağlayabilir; ama hiçbir sorunumuzu çözmez, kendimizi kandırmaktan başka işe yaramaz. Daha kötüsü, bizi -direnme gücümüzü bitiren- bir “öğrenilmiş çaresizlik” psikolojisine sürükleyebilir.

Örtünmeye dair ayetleri farklı okumalarla değerlendirdiğimde iş değişti. Çünkü kutsal metin üzerinde uzlaşı sağlanılan tek bir yorumu yoktu. Uzlaşma olmayacağını fark ettiğimde, başıma ağır bir taş düşmüş gibi yeni bir merhaleye geçtim: İrrasyonel alanda uzlaşı olamayacağı kanaatine vardım.

Geçtiğimiz günlerde sosyal medyaya hastasına bakmayı reddeden bir hekimin videosu düştü. Hekimin, genç kızın bedeninin kendisine ifade ettiği anlamı yanlış okuduğu kanaatindeyim. Aslında hekim, kendine mesleğinin rolü dışında yeni bir yol seçmiş. İletişim krizinin nedeninin; kendisi için sahiplendiği rolün içsel bir bunalımı olduğunu düşünüyorum.

Milyonlarca insanın telaffuz edilmesi bile aşağılama olan ücretlerle bir takım sözde destek mekanizmaları üzerinden bağımlılaştırıldığı, emeklilerin kahir ekseriyetinin açlık sınırına hatta bu sınırın altındaki rakamlara mahkûm edildiği, çalışanların önemli kesiminin ikincil bölüşüm sürecinde istismar edildiği, yoksulluğa sistematik şekilde sürüklendiği vahşet düzenini yaşıyoruz.

Özellikle kimlik meselesini apaçık hale getirmek için somut bazı ayrıntılara girme gereği duydum. Burada yapmak istediğim, meseleyi teolojik ve kavramsal zeminden tartışmaktan öte, (zira bu işi akademik kulvardaki teolog, sosyolog ve filozofların yapması beklenir) daha sıradan, günlük ve basit kıyaslamalarla özellikle gençleri düşünmeye sevk etmek.

Kafka'nın felsefi manzarasında anlamsızlık yaygındır ve modern insanı rahatsız eder... Sanki tasavvufun hiçlik mertebesini andırır, ancak modern insanda bu hiçlik sonuçta (fenaf)ilahla taçlanmadığı için bir varoluşsal bulantı, kriz yaratır. Kişiyi içten çürütüp boşaltır, dayanaksız kılar, bir çer-çöp gibi anlamsızlık deryasına sürükler.