DÜŞÜNCE

Ben kırk dokuz yaşındayım ve iki kez büyüdüm. Yirmi sekiz yaşında genç bir babaydım ama henüz küçüktüm. Sonra bir mayıs günü babamı kaybettim ilk kez büyüdüm. Üzerinden yirmi bir yıl geçti. Yeri dolmayan bir boşluk olarak kaldı babam. Ve bir eylül günü ikinci kez büyüdüm, öksüz kaldım, köksüz kaldım.

Komplo teorileri içinde bulunduğumuz perişan durum ve krizlerin suçunu başkalarına (dış düşmanlara) atarak geçici bir rahatlama ve zihin konforu sağlayabilir; ama hiçbir sorunumuzu çözmez, kendimizi kandırmaktan başka işe yaramaz. Daha kötüsü, bizi -direnme gücümüzü bitiren- bir “öğrenilmiş çaresizlik” psikolojisine sürükleyebilir.

Örtünmeye dair ayetleri farklı okumalarla değerlendirdiğimde iş değişti. Çünkü kutsal metin üzerinde uzlaşı sağlanılan tek bir yorumu yoktu. Uzlaşma olmayacağını fark ettiğimde, başıma ağır bir taş düşmüş gibi yeni bir merhaleye geçtim: İrrasyonel alanda uzlaşı olamayacağı kanaatine vardım.

Geçtiğimiz günlerde sosyal medyaya hastasına bakmayı reddeden bir hekimin videosu düştü. Hekimin, genç kızın bedeninin kendisine ifade ettiği anlamı yanlış okuduğu kanaatindeyim. Aslında hekim, kendine mesleğinin rolü dışında yeni bir yol seçmiş. İletişim krizinin nedeninin; kendisi için sahiplendiği rolün içsel bir bunalımı olduğunu düşünüyorum.

Milyonlarca insanın telaffuz edilmesi bile aşağılama olan ücretlerle bir takım sözde destek mekanizmaları üzerinden bağımlılaştırıldığı, emeklilerin kahir ekseriyetinin açlık sınırına hatta bu sınırın altındaki rakamlara mahkûm edildiği, çalışanların önemli kesiminin ikincil bölüşüm sürecinde istismar edildiği, yoksulluğa sistematik şekilde sürüklendiği vahşet düzenini yaşıyoruz.

Özellikle kimlik meselesini apaçık hale getirmek için somut bazı ayrıntılara girme gereği duydum. Burada yapmak istediğim, meseleyi teolojik ve kavramsal zeminden tartışmaktan öte, (zira bu işi akademik kulvardaki teolog, sosyolog ve filozofların yapması beklenir) daha sıradan, günlük ve basit kıyaslamalarla özellikle gençleri düşünmeye sevk etmek.

Kafka'nın felsefi manzarasında anlamsızlık yaygındır ve modern insanı rahatsız eder... Sanki tasavvufun hiçlik mertebesini andırır, ancak modern insanda bu hiçlik sonuçta (fenaf)ilahla taçlanmadığı için bir varoluşsal bulantı, kriz yaratır. Kişiyi içten çürütüp boşaltır, dayanaksız kılar, bir çer-çöp gibi anlamsızlık deryasına sürükler.

Diyanetimiz bir karar vermeli: Davetçi miyiz; kadı mı? Davetçi isek her konuda, her ortamda, herkese güzel sözü söyleme hakkımız ve ödevimiz var. Kadılığa soyunursak toplumsal huzuru da bozabiliriz, laiklik ilkesini de ihlale düşebiliriz, Avrupa Birliği değer ve normlarıyla da çatışabiliriz, insan hakları ve cinsiyet eşitliği duvarlarına da toslayabiliriz.

Tencere epeyce zamandır boşalmış vaziyette olduğu halde iktidar koalisyonunun hâlâ hatırı sayılır bir oyu var. Peki, boş tencere, yani açlık ve geçim sıkıntısı, halkın siyasi tercihlerini değiştirmesinde beklenilen rolü neden oynamıyor? Cevap hiç de düşündüğünüz gibi olmayabilir!

Gündemimiz psikoloji değil elbet. Ancak bireyin geçirdiği psikolojik süreçlerin uluslararası sistemi analiz etme hususunda bize temel veriler sunacağını düşünüyorum. Zira insanın özgür iradesiyle hareket edip etmemesi veya kolayca yönetilebiliyor olması günümüz ulusal ve uluslararası sistemini yapılandırmaktadır.