DÜŞÜNCE

Patiswiss skandalı, maalesef ticari ve kültürel alanda özgüvenden yoksun, marka ve patent haklarını ihlal eden, ticari dürüstlük ve hakkaniyet ilkelerine uymayan bir ülke olduğumuzu tekrar pekiştirdi ve uluslararası itibarımızı bir kez daha zedeledi.

Türkiye’nin kimin kazandığından ve kaybettiğinden öte çok ciddi ve ertelenemez problemleri mevcut ve bunları kazanan ve kaybeden kesimlerin mevcut formasyonları ile aşmamızın mümkün olmadığı bir kırılma anındayız.

Bu yazıda Türkiye siyasetini uzun yıllardır gözlemlemeyen bir vatandaş ve bir sosyal bilimci olarak sayın Tayyip Erdoğan’ın uzun siyasî kariyeri hakkında bazı gözlem ve değerlendirmelerimi sunacağım.

Dünyanın en iyi terzisine kot kumaş verip ondan damatlık istersek dikilen damatlık istenilen nitelikte olmaz. Eğitimde uygun kumaşı uygun bir terziyle buluşturarak işe başlamak zorundayız.

The Guardian yazarı Naomi Klein'ın New York sokaklarında yaptığı ve sonra gazetesinde yayınladığı etkileyici konuşmayı Fikir Coğrafyası okurları için çevirdim.

Günümüzde siyasi yalanların hakikat yaratıcı etkisinden azade kalmanın yolu, olgusal hakikati bilginin nesneyle kurduğu bir ilişki olarak değil, varoluşsal bir kategori olarak ele almaktan geçmektedir. Siyasal arenada hakikat, bağlama göre belirlenebilir bir olgu haline gelmişse, hakikati dile getirmek yetmemekte kişinin özne ve yurttaş olarak özneleşmesini mümkün kılan kamusal alanda söz söyleme ya da doğruyu söyleme (parrhesia) cesaretini elde etmesidir. Bu da kişinin topluluk ya da cemaatlerin itaatkar üyesi olmanın ötesinde kendilik bilinci ile bağımsız düşünme yetisini kazanması ile ete kemiğe bürünecektir. 

İnsanın tarihi süreçte geçirdiği merhaleler sonrasında, ulaştığı bilinç düzeyine rağmen, temeli olmayan dünün şartlandırılmış kabullerinden kurtulması pek mümkün olmamaktadır. Üretilen değerlere daha çok sahip çıkması ve bu değerlerin geliştirmesi beklenirken, birileri farklı (akli olmayan) gerekçelerle yılların tecrübe/birikimiyle üretilen değerleri sabote etmeye, bu değerlerden dönüş yapmaya çalışmaktadır. İnsan bilincinin ürettiği değerler ne kutsaldır, ne dogmadır ve ne de son noktadır. Her aşamada geliştirilmesi beklenir. Ve insanın ürettiği değerler, daha yenileri geliştirilene kadar geçerli ve değerlidir. Cumhuriyet, bu serüven içerisinde insanın ürettiği ve sürekli geliştirilen/geliştirilmesi gereken yönetsel bir değerdir.

Tarihin Sonu tezi, İslam dünyasını – Batı’ya kendini tam olarak kabul ettiremediği için- yani megalotimi yönünde itaat etmediği için tarihte etkin bir faktör olarak görmemektedir. Bizi hala tarihin objeleri, yahut tarihi güçler tarafından manipüle edilebilecek objeler olarak düşünmektedirler. Bugün geriye baktığımızda yerel/ulusal/bölgeler gayeler peşinde koşsa da neticede tüm tarihi dönüştürmeyi hedefleyen, Batı’yı da tanzim etmeye talip bir Müslüman hareket var mıdır? Bir kere daha dümenin idaresini ele alabilir mi Müslümanlar?

Modern hayatı sorgulatan yönleriyle öne çıkan Black Mirror dizisinin üçüncü sezon beşinci bölümü olan Men Againts Fire çarpıcı konusu ve yarattığı çağrışımlarla ele alınmayı hak eden bir yapım. Hikâyeyi ana hatlarıyla aktarıp buradan yola çıkarak neler söylenebilir bir bakalım.

Vehbi Başer, sağlığında hak ettiği itibarı bir türlü verilmemiş, kadri kıymeti bilinmemiş namuslu bir kalemdi. Küçük büyük çıkarlara eğilmedi ve asil duruşunu bozmadı. Muhafazakar ve İslamcı camia, dernek, vakıf, medya, aydın, akademisyen, üniversite ve siyasi oluşumlar üzerinde büyük etkisine rağmen hep vefasızlık görmüş ve sadakatsizlik yaşamış çelebi derviş kalenderi bir asil duruşa sahip entelektüeldi. Vehbi Başer demek, kendi ifadesiyle tutkulu ve arzu dolu insan demekti. Vehbi Başer demek çıkarsız, ivazsız, hesapsız ve kitapsız ilişki biçimlerine girmek demekti. Vehbi Başer demek, bireyi toplumsalın karmaşık ilişkileri ağı içinde anlama ve yorumlama yeteneği demekti.